” اگر توانستید کاری را تصور کنید، حتماً قادر خواهید بود آن را انجام دهید.” (والت دیسنی)
تعاریف مختلفی از چشمانداز سازمان ارائه گردیده است. در این قسمت دو عدد از کاربردیترین آن تعاریف را ارئه مینماییم:
– چشم انداز تصویری از آینده است که سازمان قصد دارد در زمان مشخصی به آن دست یابد.
– چشم انداز آرزوهای آتی سازمان در شرایط کنونی است.
سازمانها نیز مانند افراد آرزویی برای آینده دارند که به آن چشمانداز میگویند. به بیان دیگر، چشمانداز، پاسخ به این پرسش است که در آینده میان/ بلندمدت میخواهیم به کجا برسیم .
انواع چشم انداز
به طور کلی چهارنوع چشم انداز اساسی را میتوان تعریف کرد که عبارتاند از:
- نوآوری در خدمت: چشم اندازهایی که هدف خود را تغییر در خدمت ارائه شده توسط سازمان تعریف میکنند.
- نوآوری در مخاطبان و ارباب رجوع: چشم اندازهایی که هدف آنها متحول کردن تهاملات با مخاطبان و ارباب رجوع است.
- تغییر پوشش جغرافیایی و جمعیتی: چشم اندازهایی که مرزهای جغرافیایی فعالیت هدف خود را توسعه میدهند یا محدود میسازند.
- نوآوری در عملیات یا فناوری: چشم اندازهایی که هدف از آنها، تدوین برنامه سازمانی جدید است.
برخی از چشم اندازها ممکن است ترکیبی از این چهارنوع چشم انداز باشند.
بسیار مهم است که اعضا نسبت به چشمانداز سازمان احساس تعلق داشته باشند. از اینجهت اگر در مرحلۀ نوشتن یا بازنویسی چشمانداز هستید، بهتر است این کار را به صورت گروهی انجام دهید. بهتر است شرح مختصری از چشمانداز تهیهکرده و اطمینان پیداکنید که همۀ اعضا از آن اطلاع دارند. همچنین لازم است که اعضای جدید را با چشمانداز سازمان آشنا سازید.
برای تعیین یا بازنویسی چشمانداز سازمانتان، میتوانید از این سئوالها کمک بگیرید:
- در ۱۰- ۱۵ سال دیگر در چه وضعیتی هستیم؟
- سازمان یا پروژۀ ما چه موفقیتهایی را تا به حال کسب کرده است؟
- سازمان یا پروژۀ ما، زمینهساز چه اتفاق سازندهای شده است و چه مشکل اجتماعی را برطرف کردهاست؟
سعی کنید که بلند پروازانه و جسورانه به آینده فکر کنید. قرار است فلک را سقف بشکافید و طرحی نو در اندازید. چشمانداز سازمان دارای مشخصات خاصی است. لازم است که سازمانها چشمانداز خود را با درنظرگرفتن چنین مشخصاتی استخراج نماید. بعضی از این مشخصات در ذیل ارائه گردیده است:
– فرصتهای موجود برای شرکت را نشان دهد.
– راه بهره جویی از فرصتها را بنمایاند.
– بلند پروازانه باشد.
– منحصر به فرد باشد.
– در کارکنان رضایت شغلی ایجاد نماید.
– استانداردهای بالایی را بنا گذارد.
– در کارکنان ایجاد تعهد، علاقه و غرور نماید.
– مسیر حرکت شرکت را به وضوح بیان کند.
– مشوق یادگیری باشد.
– مخاطب را مشخص سازد.
در ضمن همیشه به خاطر داشته باشید که چشم انداز بدون عمل، جز افکاری پوچ نیست و عمل بدون چشم انداز، کابوسی بیش نیست.